toespraak tijdens de extra wake 1e Paasdag 2025 door Klaas Eikelboom
Welkom allemaal
Welkom dat jullie gekomen zijn op deze paasdag, dat jullie hebben afgezien van het samenzijn met jullie familie om jullie verbondenheid te laten zien met Nimota, Kowil en Dupe.
Het lijkt allemaal geregeld te zijn. Maar dat is het niet. Ik begin met de medicijnen, als voorbeeld. Moeder Dupe is voor haar gezondheid afhankelijk van bepaalde medicijnen. En de eerste vraag die bij medisch onderlegden opkomt, is, hoe werkt dat in Nigeria, waar ze nu naartoe dreigt uitgezet te worden. Haar advocaat heeft dat ook opgeschreven in haar aanvraag. En dan komt de beslissing van de IND. De medicijnen zijn beschikbaar in Nigeria, met daarachter een verwijzing naar de website van een apotheek. Het lijkt dus geregeld te zijn. Maar wat moet moeder Dupe, als zij aankomt in Nigeria. De apotheek blijkt vijfhonderd kilometer te zijn van de plaats waar ze naartoe moet. Hoe komt ze daar? Het lijkt geregeld te zijn. Maar dat is het niet.
En dat geldt ook voor de kinderen. Wij als Nederlanders wonen in een fatsoenlijk land, en dat hebben we laten zien door het verdrag voor de rechten van het kind te tekenen. Daarin beloven wij, dat wij altijd het belang van het kind voor moeten laten gaan. En dat heeft ook zijn weg gevonden naar de IND. Ergens in de beleidsinstructies staat, neem het belang van het kind mee. Het lijkt geregeld te zijn.
In 2018 is er een onderzoek geweest, wat de gevolgen zijn van ons asielsysteem zijn voor kinderen. Hoe de jarenlange onzekerheid op hen in werkt, wat een gewelddadige arrestatie, en opsluiting in Zeist met hen doet, en wat gevolgen van deze traumatische gebeurtenissen zijn voor hun verdere leven in het land van uitzetting. En een detail kunnen wij ons nu goed voorstellen, hoe moet moeder voor de kinderen zorgen, als zij ook op zoek moet naar inkomen, en de medicijnen. Het woord dat dit allemaal samenvat, is schade. De kinderen lopen schade op. De nota heet dan ook de schade nota.
Sindsdien is deze nota vaak toegevoegd aan asielzaken. Als het goed geregeld was, dan hadden wij dat teruggezien in de beslissingen van de IND. En als ze toch tot een negatieve beslissing zouden komen, dan zou in de afwijzing toegelicht moeten worden waarom voor dit kind de schadenota niet van toepassing is. Maar meestal staat er slechts een kort zinnetje: “het belang van het kind is gewogen”. Ieder argument ontbreekt.
En dan vraag ik mij af zouden ze de nota gelezen hebben. Is er wel iemand die zo’n nota kan lezen? Hebben ze wel verstand van kinderen. Waarom nemen ze zulke ingrijpende beslissingen voor kinderen?
Als je de stukken leest, lijkt het geregeld te zijn, maar dat is het niet.
Ik vraag van u twee dingen: de eerste als mens. Geloof niet dat het geregeld is. Want het is pijnlijk dat wij in een fatsoenlijk land een plaats hebben waar wij kinderen opsluiten en schade toebrengen. En dan is het verleidelijk om te doen alsof het niet zo is, en de formalistische argumenten van de IND te geloven.
En voor de mensen onder ons die deel uitmaken van een geloofsgemeenschap, helpt het om deze families in de voorbede te brengen, om Gods hulp te vragen, en de zonden van ons eigen overheid te belijden omdat die hen hulp onthoudt.
En het tweede, vraag ik van u als burger, en is eigenlijk hetzelfde. Want alles wat u hier ziet, het hek, de camera’s, de bewakers wordt gefinancierd van ons belastinggeld, en door een overheid die claimt te handelen in ons belang.
Gebruik daarom uw politieke invloed en vraag de overheid verantwoordelijkheid te nemen. Als het gaat om kinderen moet ze in staat zijn het belang van kinderen te herkennen en ernaar te handelen. En dat kan geregeld worden. Bijvoorbeeld door bij beslissingen die over kinderen gaan mensen te betrekken, die verstand hebben van kinderen. Jeugdzorg medewerkers bijvoorbeeld. Of kinderrechters. En als dat moeilijk is binnen een regelinstituut als de IND, richt dan een aparte commissie op buiten de IND. Maak werk van de ondertekening van het kinderrechtenverdrag.
Wat is politieke invloed? Dat is laten weten dat je dit weet. Dat is hier komen en demonstreren. Dat is stemmen. Dat is petities tekenen. Dat is brieven versturen naar uw politieke partij, of naar uw gemeente. Dat is geld geven aan non-profits die dit plan steunen. Dat is berichten plaatsen op sociale media. Dat is duidelijk maken, wat u nu doet, doet u wel met mijn geld, maar niet in mijn naam. Geen formaliteit, maar verantwoordelijkheid.
Straks lopen we rond het detentiecentrum. U hoeft dat niet in stilte te doen. Praat hierover met uw mededemonstranten. Zodat we van elkaar weten dat we het niet alleen hoeven doen.
Dank u.